Полиция тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы күресті күшейтті: алдын алу жұмыстары қалай жүргізілуде?

Полиция тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы күресті күшейтті, - деп хабарлайды Polisia.kz.

Қазақстанда әйелдерге қатысты зорлық-зомбылық мәселесі қоғамның ерекше назарында. Әсіресе соңғы жылдары тұрмыстық жанжалдардың ашық талқылана бастауы, жәбірленушілердің үнсіз қалмай, құқық қорғау органдарына жүгіну деңгейінің артуы — қоғамда үлкен өзгерістер болып жатқанының дәлелі. Әйелдердің қауіпсіздігі мен құқығын қорғау, отбасындағы жанжалдың алдын алу — тек полицияның ғана емес, бүкіл қоғамның ортақ міндеті.

Жыл сайын әлемдік деңгейде өткізілетін “Гендерлік зорлық-зомбылыққа қарсы 16 күндік белсенді іс-қимыл” акциясы — осы бағыттағы маңызды бастамалардың бірі. Бұл кезеңде мемлекеттік органдар, құқық қорғау құрылымдары, үкіметтік емес ұйымдар мен еріктілер бірлесіп, тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу мақсатында кешенді профилактикалық жұмыстар жүргізуде.

Акцияның негізгі мақсаты — әйелдерге қатысты кез келген зорлық түріне қоғамның назарын аудару және үнсіз қалмауға шақыру. Осыған орай полиция қызметкерлері де түсіндіру жұмыстарын күшейтіп, ақпараттық науқандар ұйымдастырып, профилактикалық жұмыстар жүргізеді.

Осы акция барысыныда Polisia.kz редакциясы полиция қызметкерлерімен бірге есепте тұрған отбасыларға барып, олардың қазіргі жағдайын бақылап, профилактикалық тексеру жұмыстарын жүргіздік. Бұл рейд барысында отбасының тыныштығы мен қауіпсіздігіне ерекше мән беріліп, агрессорлармен түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Біз олардың мінез-құлқын, тұрмыстық жағдайын, сондай-ақ отбасы мүшелерінің қауіпсіздік деңгейін жан-жақты бақыладық? Сонымен бірге құқық қорғау органдары тарапынан көрсетілетін көмек түрлері, психологиялық және заңгерлік кеңестер туралы ақпарат берілді.

Осындай іс-шаралар тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алуға, агрессорлардың жауапкершілігін арттыруға, зардап шеккендердің қорғау шараларын күшейтуге және құқық қорғау органдары мен тұрғындар арасындағы сенімділік пен өзара байланысты нығайтуға бағытталған. Бұл жұмыстар қоғамдағы қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыруға, әрбір отбасының тыныштығын сақтау мен отбасы мүшелерінің құқықтарын қорғауға ықпал етеді.

Біз осы маңызды акцияның шеңберінде құқық қорғау органдары қандай жұмыс атқаратынын, қоғамдағы жағдайдың жалпы динамикасын және жәбірленушілерге қандай көмек көрсетілетінін білу мақсатында полиция өкілі Астана қаласы Алматы ауданы ПБ ҚҚБ ОЗЗҚКБ-нің инспекторы Ақдидар Шаримбековамен сұхбаттасқан едік.

— Акцияның негізгі мақсаты қандай және ол қандай мәселелерді шешуді көздейді?

— Атаулы акция жыл сайын әлемдік деңгейде өткізілетін маңызды іс-шара. Оның басты мақсаты – қоғамның назарын гендерлік зорлық-зомбылық мәселесіне аудару және әйелдердің құқықтарын қорғауды күшейту. Сонымен қатар акция құқық қорғау органдарының, мемлекеттік мекемелердің және қоғамдық ұйымдардың күш-жігерін біріктіріп, зардап шеккендерге көмек көрсетуге мүмкіндік береді, — деді полиция қызметкері.

— Полиция осы науқан аясында халық арасында қандай түсіндіру жұмыстарын жүргізеді?

— Науқан барысында полиция ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүйелі түрде ұйымдастырады және зорлық-зомбылық фактілері туындаған жағдайда қандай шара қолданылу керектігін жан-жақты түсіндіреді. Қоғамға 102, 112 жедел желілері мен дағдарыс орталықтарының байланыс нөмірлері туралы ақпараттық жадынамалар таратылып, әлеуметтік желілер мен БАҚ-та түсіндіру материалдары жарияланады. Сонымен қатар есепте тұрған отбасыларға барып, профилактикалық әңгімелер жүргізіледі, тұрмыстық жанжалдар жиі тіркелетін отбасылар үнемі бақылауда болады. Әйелдерге арналған дағдарыс орталықтарына орналастыру, көмек көрсету, қажет болған жағдайда тәулік бойы жұмыс істейтін сенім телефондарына хабарлаудың маңыздылығы да түсіндіріледі, — деді полицей.

— Соңғы бір жылда қала/аудан бойынша отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылық фактілерінің динамикасы қандай?

— Қазіргі уақытта тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қатысты шағымдардың саны күн сайын артуда. Бұл көрсеткіш қоғамдағы адамдардың бей-жай қарамай, қиындықтарды жасырмай, құқық қорғау органдарына хабарлауды үйреніп келе жатқанын білдіреді. Бүгінгі таңда полицияға жүгінген әйелдер санының өсуі құқықтық сауаттылықтың артқанын айқын көрсетеді. Сонымен қатар, учаскелік инспекторлар отбасындағы қиын жағдайға бейім тұлғаларды есепке алып, оларға профилактикалық жұмыстарды тұрақты жүргізуде. Бұл іс-шаралар отбасыдағы мәселелердің алдын алуға және тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған, —деді Ақдидар Шаримбекова.

— Полиция тарапынан агрессорға қандай әкімшілік немесе қылмыстық шаралар қолданылады?

— Қазақстан заңнамасында тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы нақты әкімшілік және қылмыстық жауапкершілік көзделген. Бұл шаралар ҚР Қылмыстық кодексінің 108-109-115 баптары, сондай-ақ Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 73-1-669-461 баптары аясында қарастырылады. Агрессорға жәбірленушімен сөйлесуге, оған жақындауға немесе хабарлама жолдауға тыйым салынады, сондай-ақ қорғау нұсқамасы шығарылады. Кейбір жағдайларда агрессор қылмыстық іс бойынша заңнамалық жауапкершілікке тартылады, — деді полиция қызметкері.

— Тұрмыстық зорлық-зомбылыққа тап болған жандар көбіне полиция көмегіне жүгінуге қорқады, оларға қандай кеңес бересіз?

— Барлық әйелге айтарымыз – сіз жалғыз емессіз. Көмек көрсетуге дайын жүйе бар екенін түсініңіз. Полицияға хабарлау – өз өміріңіз бен қауіпсіздігіңізді қорғаудың ең тиімді жолы, сондықтан сенім артып, көмек сұраудан қорықпаңыз. Қауіпті жағдай туындаса, дереу 102 немесе 112 нөмірлеріне қоңырау шалыңыз.
Есіңізде болсын: зорлық – ешқашан сіздің кінәңіз емес. Қандай жағдай болсын, сізді қорлауға, ұрып-соғуға немесе қысым көрсетуге ешкімнің құқығы жоқ. Үнсіз қалу немесе жағдайды жасыру мәселені шешпейді. Көмек сұрау – әлсіздік емес, керісінше, өзіңізді және балаларыңызды қорғауға бағытталған батыл қадам. Көптеген әйел бастапқыда қорыққанымен, шағым түсіргеннен кейін өздерін әлдеқайда қауіпсіз сезінетінін айтады. Елде әйелдер мен балаларға арналған дағдарыс орталықтары жұмыс істейді. Бұл орталықтарда уақытша тұру мүмкіндігі бар және психологиялық қолдау, заңгерлік кеңес және балаларға қажетті көмек көрсетіледі. Барлық қызмет толықтай тегін және құпия түрде ұсынылады. Өз қауіпсіздігіңізді қорғаудан тартынбаңыз , — деді полицей.

Тұрмыстық зорлық-зомбылық — жабық есіктің ар жағында қалып қоятын мәселе емес. Оның алдын алу үшін, қоғам үнсіз қалмау қажет және құқық қорғау органдарына дер кезінде хабарлау қажет. Полицияның, қоғамдық ұйымдардың және белсенді азаматтардың бірлескен жұмысы ғана әйелдер қауіпсіздігін арттырып, отбасындағы жанжалдардың алдын алуға жол ашады. Бүгінгі ақпараттық жұмыс, профилактика және ашық диалогтар — ертеңгі қауіпсіз қоғамның кепілі.